Việc làm TPHCM chào đón quý cô chú anh chị đang làm việc tại Thành Phố Hồ Chí Minh trung tâm kinh tế lớn nhất Việt Nam cùng đến với cẩm nang tuyển dụng và hướng dẫn tìm việc nhanh, Phương pháp phỏng vấn dựa trên năng lực (Competency-based Interview) là một kỹ thuật phỏng vấn hiệu quả, tập trung vào việc đánh giá khả năng thực hiện công việc của ứng viên thông qua những kinh nghiệm và hành vi thực tế trong quá khứ. Dưới đây là mô tả chi tiết về phương pháp này:
1. Định nghĩa:
Phỏng vấn dựa trên năng lực là một phương pháp phỏng vấn có cấu trúc, trong đó người phỏng vấn đặt câu hỏi cho ứng viên về những tình huống cụ thể mà họ đã trải qua trong quá khứ để đánh giá xem họ có sở hữu các năng lực (competencies) cần thiết cho vị trí công việc hay không.
2. Mục tiêu của phỏng vấn dựa trên năng lực:
Dự đoán hiệu suất làm việc:
Phương pháp này dựa trên giả định rằng hành vi trong quá khứ là yếu tố dự báo tốt nhất cho hành vi trong tương lai.
Đánh giá khách quan:
Giảm thiểu sự thiên vị chủ quan của người phỏng vấn bằng cách tập trung vào các bằng chứng hành vi cụ thể.
Xác định ứng viên phù hợp:
Tìm ra ứng viên không chỉ có kiến thức và kỹ năng cần thiết, mà còn có những năng lực mềm (soft skills) và phẩm chất cá nhân phù hợp với văn hóa công ty và yêu cầu công việc.
Cung cấp thông tin chi tiết:
Thu thập thông tin sâu sắc về cách ứng viên suy nghĩ, hành động và giải quyết vấn đề trong các tình huống thực tế.
3. Quy trình thực hiện phỏng vấn dựa trên năng lực:
Bước 1: Xác định các năng lực cần thiết:
Phân tích kỹ lưỡng bản mô tả công việc (job description) và yêu cầu của vị trí.
Xác định 3-5 năng lực cốt lõi (core competencies) quan trọng nhất để thành công trong công việc. Ví dụ: Khả năng giải quyết vấn đề, kỹ năng giao tiếp, khả năng làm việc nhóm, khả năng lãnh đạo, tính sáng tạo, v.v.
Định nghĩa rõ ràng từng năng lực: Mô tả các hành vi, kỹ năng và kiến thức cụ thể thể hiện năng lực đó.
Bước 2: Xây dựng bộ câu hỏi phỏng vấn:
Sử dụng phương pháp STAR (Situation, Task, Action, Result) để xây dựng câu hỏi. Các câu hỏi STAR yêu cầu ứng viên mô tả chi tiết một tình huống cụ thể mà họ đã trải qua:
Situation (Tình huống):
Mô tả bối cảnh, thời gian, địa điểm và những người liên quan.
Task (Nhiệm vụ):
Mô tả nhiệm vụ hoặc mục tiêu mà ứng viên phải hoàn thành.
Action (Hành động):
Mô tả chính xác những hành động mà ứng viên đã thực hiện để giải quyết tình huống hoặc hoàn thành nhiệm vụ.
Result (Kết quả):
Mô tả kết quả đạt được và những bài học rút ra.
Ví dụ về câu hỏi dựa trên năng lực “Giải quyết vấn đề”:
“Hãy kể về một lần bạn phải đối mặt với một vấn đề khó khăn tại nơi làm việc. Vấn đề đó là gì? Bạn đã làm gì để giải quyết nó? Kết quả cuối cùng là gì?”
“Mô tả một tình huống mà bạn đã xác định được một vấn đề tiềm ẩn trước khi nó xảy ra. Bạn đã làm gì để ngăn chặn nó?”
Bước 3: Tiến hành phỏng vấn:
Tạo không khí thoải mái và thân thiện để ứng viên cảm thấy tự tin chia sẻ.
Đặt câu hỏi rõ ràng và lắng nghe câu trả lời một cách cẩn thận.
Ghi chép chi tiết về những gì ứng viên nói, đặc biệt là các hành động cụ thể mà họ đã thực hiện.
Sử dụng câu hỏi thăm dò (probing questions) để làm rõ thông tin và thu thập thêm chi tiết. Ví dụ: “Bạn có thể cho tôi biết thêm về…?”, “Tại sao bạn lại chọn cách tiếp cận đó?”, “Bạn đã suy nghĩ gì khi đó?”
Bước 4: Đánh giá ứng viên:
Sử dụng thang điểm đánh giá (rating scale) đã được xác định trước để đánh giá từng năng lực của ứng viên.
So sánh câu trả lời của ứng viên với các tiêu chí đánh giá đã được xác định trước.
Xem xét sự nhất quán và tính logic của câu trả lời.
Đánh giá ứng viên dựa trên bằng chứng hành vi cụ thể chứ không chỉ dựa trên ấn tượng chủ quan.
Bước 5: Đưa ra quyết định tuyển dụng:
Tổng hợp kết quả đánh giá của tất cả các năng lực.
So sánh các ứng viên với nhau để xác định người phù hợp nhất với vị trí công việc.
Xem xét các yếu tố khác như kinh nghiệm, trình độ học vấn và sự phù hợp với văn hóa công ty.
4. Ưu điểm của phỏng vấn dựa trên năng lực:
Độ tin cậy cao:
Dựa trên bằng chứng hành vi thực tế, giảm thiểu sự chủ quan.
Dự đoán chính xác:
Dự đoán hiệu suất làm việc trong tương lai tốt hơn so với các phương pháp phỏng vấn truyền thống.
Công bằng:
Đánh giá ứng viên dựa trên các tiêu chí đã được xác định trước, giảm thiểu sự thiên vị.
Thông tin chi tiết:
Cung cấp thông tin sâu sắc về năng lực và phẩm chất của ứng viên.
Dễ dàng so sánh:
Cho phép so sánh các ứng viên một cách khách quan.
5. Nhược điểm của phỏng vấn dựa trên năng lực:
Tốn thời gian:
Đòi hỏi nhiều thời gian chuẩn bị và thực hiện.
Yêu cầu kỹ năng:
Người phỏng vấn cần được đào tạo về kỹ thuật phỏng vấn dựa trên năng lực.
Ứng viên có thể chuẩn bị trước:
Ứng viên có thể “học thuộc lòng” các câu trả lời mẫu.
Khó đánh giá các năng lực trừu tượng:
Một số năng lực như “tính sáng tạo” có thể khó đánh giá một cách khách quan.
6. Các năng lực phổ biến được đánh giá trong phỏng vấn dựa trên năng lực:
Giao tiếp:
Khả năng truyền đạt thông tin rõ ràng, hiệu quả bằng lời nói và văn bản.
Làm việc nhóm:
Khả năng hợp tác, phối hợp với người khác để đạt được mục tiêu chung.
Giải quyết vấn đề:
Khả năng xác định, phân tích và giải quyết các vấn đề một cách hiệu quả.
Lãnh đạo:
Khả năng truyền cảm hứng, động viên và dẫn dắt người khác.
Quyết định:
Khả năng đưa ra các quyết định sáng suốt và kịp thời.
Quản lý thời gian:
Khả năng tổ chức, ưu tiên và hoàn thành công việc đúng thời hạn.
Chịu áp lực:
Khả năng làm việc hiệu quả dưới áp lực cao.
Khả năng học hỏi:
Khả năng tiếp thu kiến thức và kỹ năng mới một cách nhanh chóng.
Sáng tạo:
Khả năng đưa ra các ý tưởng mới và độc đáo.
Dịch vụ khách hàng:
Khả năng đáp ứng nhu cầu và mong đợi của khách hàng.
Đàm phán:
Khả năng thuyết phục và đạt được thỏa thuận có lợi cho cả hai bên.
Kỹ năng phân tích:
Khả năng thu thập, phân tích và đánh giá thông tin một cách logic và có hệ thống.
7. Lời khuyên cho ứng viên:
Nghiên cứu kỹ về công ty và vị trí công việc:
Tìm hiểu về các năng lực mà công ty đánh giá cao.
Chuẩn bị các câu chuyện STAR:
Chuẩn bị sẵn các ví dụ cụ thể về những tình huống mà bạn đã thể hiện các năng lực cần thiết.
Trả lời một cách trung thực và chi tiết:
Đừng cố gắng “tô vẽ” quá mức kinh nghiệm của bạn.
Tập trung vào hành động của bạn:
Mô tả chính xác những gì bạn đã làm trong tình huống đó.
Nhấn mạnh kết quả đạt được:
Cho người phỏng vấn thấy bạn đã tạo ra sự khác biệt như thế nào.
Đặt câu hỏi:
Hỏi người phỏng vấn về công việc, công ty và những gì họ mong đợi ở bạn.
Tóm lại:
Phỏng vấn dựa trên năng lực là một phương pháp phỏng vấn hiệu quả, giúp nhà tuyển dụng đánh giá chính xác khả năng thực hiện công việc của ứng viên. Bằng cách tập trung vào các hành vi trong quá khứ, phương pháp này cung cấp thông tin chi tiết về năng lực và phẩm chất của ứng viên, giúp nhà tuyển dụng đưa ra quyết định tuyển dụng sáng suốt.
Nguồn: Viec lam TPHCM